Partnerzy
System EUPOS®
Podczas konferencji „Wielofunkcyjne systemy stacji referencyjnych GNSS w Europie”, zorganizowanej w marcu 2002 roku w Berlinie narodziła się idea budowy ogólnoeuropejskiego systemu pozycjonowania. w 2003 roku rozpoczęto budowę systemu EUPOS® (ang. European Position Determination System). W projekcie uczestniczy 19 państw Europy Środkowej i Wschodniej: Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Czarnogóra, Czechy, Estonia, Kazachstan, Litwa, Łotwa (również m. Ryga), Macedonia, Mołdawia, Niemcy (m. Berlin), Polska, Rumunia, Rosja, Serbia, Słowacja, Słowenia (status obserwatora), Ukraina i Węgry. Poprzez Narodowe Centra Usług (ang. National Service Centres – NSC) systemy pozycjonowania założone w poszczególnych krajach połączone są w jeden międzynarodowy system, którym zarządza Międzynarodowy Komitet Sterujący (ang. International Steering Committee – EUPOS® ISC). Krajowe systemy budowane są w ramach inicjatywy EUPOS® w oparciu o jeden standard. Dla zapewnienia wzajemnej kompatybilności usług przyjęto następujące założenia techniczne:
- EUPOS to system wielofunkcyjny zabezpieczający zarówno potrzeby precyzyjnych pomiarów geodezyjnych jak również prowadzenie nawigacji lądowej, powietrznej i morskiej;
- dane EUPOS® są wyznaczane w geodezyjnym układzie odniesienia będącym realizacją systemu ETRS ‘89 (EUREF ‘89), wspólnego dla Europy, a następnie przeliczane do narodowych układów współrzędnych;
- kraje uczestniczące stosują jednolity standard techniczny EUPOS®, kompatybilny ze standardem istniejącego w Niemczech systemu SAPOS;
- odległości między stacjami referencyjnymi nie powinny przekraczać 70-80 km, a kraje członkowskie będą udostępniać sobie nawzajem dane z przygranicznych stacji referencyjnych, zgodnie z wytycznymi EUPOS®.
System ASG-EUPOS, jako część europejskiej inicjatywy EUPOS® zbudowany został zgodnie z powyższymi założeniami.
W ramach inicjatywy EUPOS® Polska uczestniczy w grupach roboczych przy opracowaniu międzynarodowych standardów technicznych:
- TCI – (ang. EUPOS® Technical Cooperation with the Industry) grupa robocza czuwająca nad komunikacją pomiędzy dostawcami usług pozycjonowania w systemie EUPOS® i ich odbiorcami z różnych gałęzi przemysłu, w celu promowania koncepcji jednorodnego systemu pozycjonowania w ramach EUPOS® na obszarze Europy,
- SQII – (ang. EUPOS® Working Group on System Quality, Integrity and Interference Monitoring) rolą tej grupy roboczej jest zapewnienie wysokiej jakości usług i funkcjonowania systemów referencyjnych na poziomie międzynarodowym, w tym:
- opracowanie standardów i wytycznych technicznych oraz nadzór nad ich implementacją,
- bieżąca dokumentacja statusu sieci i stacji referencyjnych,
- wsparcie rozwoju oprogramowania i metodyki analiz jakości, spójności i wpływów środowiskowych na system EUPOS®,
- rozpowszechnianie w ramach EUPOS® dobrych praktyk stosowanych w poszczególnych systemach krajowych,
- reagowanie na trwający rozwój techniczny systemów GNSS a także zmieniające się wymagania i oczekiwania użytkowników,
- kontrolowanie stosowania standardów EUPOS® w ramach inicjatywy EUPOS® oraz przygotowywanie raportów dla Międzynarodowego Komitetu Sterującego,
oraz komisjach technicznych:
- RTCM Special Committee 104 – opracowanie standardu wymiany danych DGNSS dla pomiarów GNSS w czasie rzeczywistym.
Ponadto współpraca w ramach EUPOS® owocuje wymianą doświadczeń podczas organizowanych szkoleń i prezentacji, prowadzona jest akcja promocyjna i informacyjna.
Przykładem współpracy w tym zakresie był realizowany w okresie 10.2006-12.2007 projekt EUPOS®-IRC, współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu INTERREG IIIC. Realizacja projektu odbywała się w 4 obszarach:
- Zarządzanie i współpraca międzynarodowa,
- Punkty informacyjne EUPOS-IRC promujące geoinformację w kontekście polityki regionalnej (przykładem takiego punktu jest Centrum Zarządzające ASG-EUPOS),
- Szkolenia i wymiana informacji w skali międzynarodowej
- Praca koncepcyjna dotycząca zrównoważonych wielofunkcyjnych aplikacji opartych na geoinformacji i nawigacji satelitarnej, pozyskiwanie potencjalnych użytkowników i przygotowanie inwestycji.
Polska delegacja uczestniczyła również w ostatnim sympozjum EUPOS®, zorganizowanym w Berlinie w dn. 11-14 listopada 2008 r.
Wymiana danych obserwacyjnych
Aby zapewnić spójność krajowych systemów referencyjnych, a także ułatwić precyzyjne pozycjonowanie GNSS w obszarach przygranicznych z równie wysoką co na pozostałym obszarze kraju dokładnością, nawiązana została międzynarodowa współpraca z krajami sąsiadującymi w zakresie wymiany danych obserwacyjnych z przygranicznych stacji referencyjnych. Na podstawie dwustronnych umów międzynarodowych dla systemu ASG-EUPOS udostępnione zostały obserwacje ze stacji referencyjnych systemów zagranicznych:
- CZEPOS (Republika Czeska),
- LITPOS (Litwa),
- SAPOS (Niemcy),
- SKPOS (Słowacja).
Poniższa tabela przedstawia wykaz stacji zagranicznych pracujących w systemie ASG-EUPOS.
Państwo | System | ID | Miejscowość | Typ |
---|---|---|---|---|
Niemcy | SAPOS | 0014 | Cottbus | GPS/GLO/GAL/BDS |
0017 | Schwedt | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
0026 | Guben | GPS/GLONASS | ||
0139 | Rothenburg | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
0164 | Olbersdorf | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
0807 | Ahlbeck | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
Czechy | CZEPOS | |||
CFRM | Frýdek – Místek | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
CLIB | Liberec | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
CPAR | Pardubice | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
CSUM | Šumperk | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
CJES | Svitavy | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
CTRU | Trutnov | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
Słowacja | SKPOS | GANP | Poprad Ganovce | GPS/GLO/GAL/BDS |
KUZA | Žilina | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
LIE1 | Liesek | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
SKSK | Svidnik | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
SKSL | Stará L'ubovňa | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
SKSV | Snina | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
Litwa | LITPOS | MRJM | Marijampole | GPS/GLO/GAL/BDS |
VARN | Varena | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
VSTT | Vistytis | GPS/GLO/GAL/BDS | ||
VEIS | Veisiejai | GPS/GLO/GAL/BDS |
Wzajemna wymiana danych obserwacyjnych ze stacji położonych na terenach przygranicznych umożliwia poprawę dostępności serwisów pozycjonowania na tych obszarach a także ujednolicenie narodowych układów odniesień przestrzennych. Wymienione dane pozostają własnością instytucji udostępniających, jednakże mogą być wykorzystywane do generowania poprawek, monitorowania poprawności działania systemów a także udostępniane do realizacji zadań statutowych służb geodezyjnych poszczególnych państw. w przypadku Polski, dane ze stacji zagranicznych wykorzystywane są do badania stałości układu odniesienia, generowania poprawek powierzchniowych w serwisach: KODGIS, NAWGIS i NAWGEO oraz wykonywania automatycznych obliczeń w serwisie POZGEO. Użytkownik chcący skorzystać bezpośrednio z danych źródłowych ze stacji zagranicznych musi skontaktować się bezpośrednio z właścicielem stacji.
Stacje ASG-EUPOS w sieci EPN
W maju 2008 r. 7 nowych stacji ASG-EUPOS zagęściło i rozbudowało na obszarze Europy Środkowej międzynarodową sieć permanentnych stacji GNSS – EPN (ang. EUREF Permanent Network). Dodatkowo, podczas realizacji projektu, 2 istniejące stacje EPN (KATO i ZYWI) zostały zmodernizowane, a 14 stacji EPN na terenie całego kraju – wyposażone w zautomatyzowane stacje meteorologiczne Paroscientific MET 4A.
Obecnie w Polsce rozmieszczonych jest 18 stacji permanentnych EPN, z czego 15 znajduje się również w sieci ASG-EUPOS. Stacje EPN rozmieszczone równomiernie na terenie kraju pozwalają obecnie na wielopoziomową, ciągłą kontrolę stałości układu odniesienia realizowanego za pośrednictwem systemu ASG-EUPOS.
Stacje EPN na obszarze Polski (po lewej przed 05.2008 r., po prawej stan aktualny na 06.2010 r.)
Bieżące informacje na temat pracy stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS w sieci EPN można uzyskać na stronie internetowej www.epncb.oma.be.
Rozwój systemu ASG-EUPOS
Od momentu zakończenia budowy systemu prowadzone są dalsze działania zmierzające do rozwoju systemu ASG-EUPOS. w zakresie współpracy międzynarodowej planowany rozwój obejmuje m. in.:
- włączenie nowych stacji referencyjnych z obszaru Ukrainy Zachodniej,
- dalszą integrację z systemami państw sąsiednich – budowę zintegrowanego systemu zarządzania,
- integrację z systemami monitorowania środowiska, zwłaszcza w obszarach przygranicznych Polski, Czech, Słowacji i Ukrainy.